САВОЛ: Мен пул маблағлари ва мол-мулк билан боғлиқ битим яъни меҳмонхона олди-сотди шартномаси тузмоқчиман. Аммо ушбу ҳаракатга нотариусда шубҳа пайдо бўлди. Бу ҳақда тегишли ваколатли органга хабар бермоқчи. Нотариуснинг ҳаракатлари қонунийми?
Муҳаммад Каримов, Ғиждувон туман
ЖАВОБ: Ўзбекистон Республикасининг “Нотариат тўғрисида”ги қонунинг 18-моддасида нотариуснинг мажбуриятлари белгилаб берилган. Унга кўра нотариус жиноий фаолиятдан олинган даромадларни легаллаштиришга ва терроризмни молиялаштиришга қарши курашиш билан боғлиқ бўлган амалга оширилган нотариал ҳаракатлар тўғрисидаги маълумотномаларни қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳолларда ва тартибда махсус ваколатли давлат органига тақдим этиши шарт деб кўрсатилган. Демак нотариус томонидан шубҳа пайдо бўлиб, бу ҳақда тегишли органга хабар бермоқчи бўлса унинг ҳаракатлари қонуний.
САВОЛ: Мен сотиб олмоқчи бўлган мол-мулкни расмийлаштириш жараёнида сотувчи томонидан келишилган мол-мулк қиймати бошқа шубҳали ҳисоб рақамига ўтказиб берилишини билдирди. Бундай ҳолатда нотариус томонидан шубҳа пайдо бўлиб, бу ҳақда тегишли идорага хабар бериши мумкинми?
Салим Воҳидов, Олот туман
ЖАВОБ: Пул маблағлари ёки бошқа мол-мулк билан боғлиқ операциялар ҳар қандай операция, шу операцияларнинг тарафларидан бири:
-террорчилик фаолиятида иштирок этаётган ёҳуд иштирок этишда гумон қилинаётган юридик ёки жисмоний шахс;
-террорчилик фаолиятини амалга ошираётган ёхуд амалга оширишда гумон қилинаётган ташкилотнинг бевосита ёки билвосита мулкдори бўлган ёхуд уни назорат қилаётган юридик ёки жисмоний шахс;
-террорчиликни амалга ошираётган ёки амалга оширишда гумон қилинётган жисмоний шахснинг ёхуд ташкилотнинг мулкидаги ёки назорати остидаги юридик шахс эканлиги ҳақида белгиланган тартибда олинган ахборот мавжуд бўлса, Департаментга хабар қилиниши лозим.
Бундай ҳолларда нотариал идоралар пул маблағлари ёки бошқа мол-мулк билан операцияларни бу операция бажарилиши лозим бўлган санадан эътиборан уч иш кунига тўхтатиб туришга ва ушбу операция ҳақида уни тўхтатиб қўйилган куннинг ўзида Департаментни хабардор қилишга мажбурдирлар. Пул маблағлари ёки бошқа мол-мулк билан боғлиқ операцияни тўхтатиш ҳақида Департаментнинг кўрсатмаси бўлмаганда, кўрсатилган муддат тугаши билан нотариал идора тўхтатилган операцияни тиклашга киришади.
Мижознинг операцияси шубҳали деб топилгандан сўнг ички назорат қоидаларига риоя этилиши учун жавобгар шахс мижозга нисбатан келгусидаги хатти-ҳаракатлари ҳақида қарор қабул қилади, жумладан:
-шубҳали операция тўғрисида Департементга хабар бериш ҳақида;
-мижоз билан операция ўтказига алоҳида эътибор қаратиш ҳақида;
-қонун ҳужжатлари ёки у билан тузилган шартномага мувофиқ мижоз билан муносабатларни тўхтатиш ҳақида.
Шубҳали операциялар ҳақидаги маълумотлар нотариал идоралар томонидан Департаментга шубҳали операциялар деб топилган пайтдан эътиборан бир иш кундан кечиктирмай берилади.
Шубҳали операцияларга тааллуқли ҳар бир маълумот ҳақидаги ахборот нотариал идораларнинг ички назорат қоидаларига риоя этилиши учун жавобгар шахс томонидан қоғоз ёки электрон кўринишда юритилаётган махсус журналларга киритилади.
Нотариал идоралар тегишли операциядан шубҳани тасдиқловчи ёки шубҳани олиб ташловчи ҳар қандай маълумотни Департаментга дарҳол ҳабар беришлари зарур.
Саволларга
Ғиждувон туман 1-сон давлат нотариал идораси нотариуси З.Давлатов жавоб берди.