Ð.Ҳайдаров, Бухоро шаҳри
Жавоб: Ðикоҳ шартномаÑи тузиш учун никоҳланувчи шахÑлар ёки ÑÑ€ ва хотин томонидан ўзлари хохлаган давлат нотариал идорага мурожаат қилишлари мумкин. Ðикоҳ шартномаÑи никоҳланувчи шахÑларнинг ёки ÑÑ€ ва хотиннинг никоҳда бўлган даврида ҳамда ÑÑ€ ва хотин никоҳдан ажратилган тақдирда уларнинг мулкий ҳуқуқ ва мажбуриÑтларини белгиловчи келишувдир.
Ðикоҳ шартномаÑи никоҳ давлат рўйхатига олингунга қадар бўлажак ÑÑ€ ва хотинлар ўртаÑида, шунингдек, ÑÑ€-хотин ўртаÑида никоҳ даврида ҳам тузилиши мумкин.
Ðикоҳ давлат рўйхатига олингунга қадар тузилган никоҳ шартномаÑи никоҳ давлат рўйхатига олинган кундан бошлаб кучга киради.
Ðикоҳ шартномаÑи ёзма шаклда тузилади ва нотариал тартибда таÑдиқланиши лозим.
Савол: Ðикоҳ шартномаÑининг мазмуни қандай тартибда бўлади?
Ð.Жумаев, Бухоро шаҳри
Жавоб: ÐÑ€ ва хотин никоҳ шартномаÑига кўра биргаликдаги умумий мулкнинг қонунда белгиланган тартибини ўзгартиришга, ÑÑ€ ва хотиннинг барча мол-мулкига, унинг айрим турларига ёхуд ÑÑ€ ва хотиндан ҳар бирининг мол-мулкига ниÑбатан биргаликдаги, улушли ёки алоҳида Ñгалик қилиш тартибини ўрнатишга ҳақлидир.
Ðикоҳ шартномаÑи ÑÑ€ ва хотиннинг мавжуд мол-мулкига ниÑбатан ҳам, бўлғуÑи мол-мулкига ниÑбатан ҳам тузилиши мумкин.
ÐÑ€ ва хотин никоҳ шартномаÑида ўзаро моддий таъминот бериш, оила харажатларини кўтариш, бир-бирининг даромадида иштирок Ñтиш, бошқа шахÑлар билан мулкий шартномалар тузиш, биргаликда тадбиркорлик фаолиÑти билан шуғулланиш бўйича ўз ҳуқуқ ва мажбуриÑтларини белгилаб олишга, никоҳдан ажралганда ÑÑ€ ва хотиндан ҳар бирига бериладиган мулкни аниқлаб олишга, шунингдек никоҳ шартномаÑига ÑÑ€ ва хотиннинг мулкий муноÑабатларига оид бошқа қоидалар киритишга ҳақли.
Ðикоҳ шартномаÑида назарда тутилган ҳуқуқ ва мажбуриÑтлар муайÑн муддат билан чекланиши ёки муайÑн шарт-шароитнинг юзага келиши ёхуд келмаÑлигига боғлиқ қилиб қўйилиши мумкин.
Ðикоҳ шартномаÑи ÑÑ€-хотиннинг ҳуқуқ лаёқати ёки муомала лаёқатини, уларнинг ўз ҳуқуқларини Ò³Ð¸Ð¼Ð¾Ñ Ò›Ð¸Ð»Ð¸Ñˆ учун Ñудга мурожаат қилиш ҳуқуқларини чеклашни, ÑÑ€-хотин ўртаÑидаги шахÑий номулкий муноÑабатларни, ÑÑ€-хотиннинг болаларга ниÑбатан бўлган ҳуқуқ ва мажбуриÑтларини тартибга Ñолишни, меҳнатга лаёқатÑиз таъминот олишга муҳтож ÑÑ€ ёки хотиннинг ҳуқуқини чекловчи қоидаларни, ÑÑ€ ва хотиндан бирини ўта ноқулай ҳолатга Ñолиб қўювчи ёхуд оила тўғриÑидаги қонун ҳужжатларининг нормаларига зид келувчи бошқа шартларни назарда тута олмайди.
Савол: Ðикоҳ шартномаÑини ўзгартириш ва бекор қилиш тўғриÑида тушунча берÑангиз.
О.Ðуриев, Бухоро шаҳри
Жавоб: Ðикоҳ шартномаÑи ÑÑ€-хотиннинг келишуви билан иÑталган вақтда ўзгартирилиши ёки бекор қилиниши мумкин. Ðикоҳ шартномаÑи қандай шаклда тузилган бўлÑа, унинг ўзгартирилиши ёки бекор қилиниши ҳам шундай шаклда амалга оширилади.
Ðикоҳ шартномаÑини бажаришдан бир томонлама бош тортишга йўл қўйилмайди. Ðикоҳ шартномаÑи ÑÑ€-хотиндан бирининг талаби билан ЎзбекиÑтон РеÑпубликаÑи Фуқаролик кодекÑида белгиланган аÑоÑлар ва тартибда Ñуднинг ҳал қилув қарори билан ўзгартирилиши ёки бекор қилиниши мумкин.
Ðикоҳ тугатилган пайтдан бошлаб никоҳ шартномаÑининг амал қилиши ҳам тугайди, никоҳ шартномаÑида никоҳ тугатилганидан кейинги давр учун назарда тутилган мажбуриÑтлар бундан муÑтаÑно.
Савол: Ðикоҳ шартномаÑини ҳақиқий ÑÐ¼Ð°Ñ Ð´ÐµÐ± топиш тўғриÑида тушунча берÑангиз.
У.Қодиров, Жондор тумани
Жавоб: Ðикоҳ шартномаÑи Ñуд томонидан ЎзбекиÑтон РеÑпубликаÑи Фуқаролик кодекÑида назарда тутилган аÑоÑлар бўйича тўла ёки қиÑман ҳақиқий ÑÐ¼Ð°Ñ Ð´ÐµÐ± топилиши мумкин.
Ðикоҳ шартномаÑининг шартлари ушбу ЎзбекиÑтон РеÑпубликаÑи Фуқаролик кодекÑи 31-моддаÑи бешинчи қиÑмининг талабларига зид келÑа, Ñуд ÑÑ€-хотиндан бирининг талабига биноан никоҳ шартномаÑини тўла ёки қиÑман ҳақиқий ÑÐ¼Ð°Ñ Ð´ÐµÐ± топиши мумкин.
Саволларга Бухоро шаҳар 2-Ñон ДÐИ нотариуÑи Ж.Ðртиков жавоб берди.