Мустақиллигимизнинг илк кунлариданоқ хусусий мулкка эътибор биринчи галдаги вазифалардан бири сифатида қаралди. Конституциямизда ҳар бир шахс мулкдор бўлишга ҳақли экани, бозор муносабатларини ривожлантиришга қаратилган Ўзбекистон иқтисодиётининг негизини хилма-хил шакллардаги мулк ташкил этиши, истеъмолчилар ҳуқуқларининг устунлиги, иқтисодий фаолият, тадбиркорлик ва меҳнат қилиш эркинлиги, барча мулк шаклларининг тенглиги кафолатланди.
Айтиш жоизки, бозор ислоҳотларини янада чуқурлаштириш ва иқтисодиётни либераллаштиришнинг ғоят муҳим вазифаларидан бири сифатида тадбиркорларнинг ҳуқуқларини ҳимоя қилишни кучайтириш, бюрократик тўсиқ ва ғовларни тугатиш, рўйхатга олиш ва рухсат бериш тартибларини соддалаштиришга қаратилган қонун ҳужжатларини такомиллаштириш эвазига мамлакатда ишбилармонлик муҳитини тубдан яхшилаш, соҳа фаолиятини жадал ривожлантириш учун янада қулай шарт-шароитлар яратиб келинмоқда.
Жумладан, Вазирлар Маҳкамасининг 2013 йил 25 ноябрдаги “Тадбиркорлик субъектларини интернет тармоғи орқали давлат рўйхатидан ўтказиш механизмини жорий этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги 312-сон қарорига асосан тадбиркорлик субъектлари нафақат давлат рўйхатидан ўтиш учун, балки рухсат берувчи ҳужжатларни расмийлаштириш учун ҳам интернет тармоғи орқали мурожаат қилиши мумкинлиги белгиланди.
Шуни алоҳида таъкидлаш керакки, тадбиркорлик субъектларини интернет тармоғи орқали давлат рўйхатидан ўтказиш механизми 2014 йил 1 январдан жорий этилганлигини ҳисобга олсак, ўтган 2014 йил давомида тадбиркорлик субъектларидан интернет тармоғи орқали адлия органларига ҳамда туман (шаҳар) ҳокимлиги ҳузуридаги тадбиркорлик субъектларини рўйхатга олиш инспекцияларига жами 10 127 та ва жорий йилнинг 1 ярим йиллиги давомида эса 17 982 та мурожаатлар келиб тушган.
Мазкур рақамларга эътибор берадиган бўлсак, ўтган 2014 йилда келиб тушган мурожаатларнинг 77 фоизи шу йилнинг 6 ойига тўғри келмоқда. Бу эса интернет тармоғи орқали мурожаат этаётган фуқароларга тадбиркорлик фаолиятини олиб боришига янада қулайлик ва имконият эшикларининг очиқлигидир.
Бундан ташқари, Мухтарам Президентимизнинг жорий йилнинг 15 майида “Хусусий мулк, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликни ишончли ҳимоя қилишни таъминлаш, уларни жадал ривожлантириш йўлидаги тўсиқларни бартараф этиш чора-тадбирлари тўғрисида”ги ПФ-4725-сонли Фармонлари қабул қилинди.
Мазкур Фармонга мувофиқ хусусий мулк, кичик бизнес ва хусусий тадбиркорликнинг ишончли ҳимоясини таъминлаш, уларнинг жадал ривожланиши йўлидаги тўсиқларни бартараф этишнинг тўртта асосий йўналиши бўйича, асосан жорий йилда амалга ошириладиган ўттиз учта аниқ чора-тадбирларни кўзда тутувчи комплекс Дастур тасдиқланган.
Чора-тадбирлар дастурида хусусий мулк ва хусусий тадбиркорликнинг жадал ривожланиши учун зарур шароит ва имкониятлар яратиш, уларни ташкил этиш ва фаолиятини йўлга қўйиш тартибини янада соддалаштириш, маъмурий ва жиноят қонунчилигини либераллаштириш ҳисобидан тадбиркорликка янада кенг эркинлик беришга алоҳида эътибор қаратилди.
Жумладан, дастурга кўра, тадбиркорлик субъектларини давлат рўйхатига олиш ва ҳисобга қўйиш Ўзбекистон Республикаси интерфаол давлат хизматлари Ягона порталига интеграция қилинган интернет тармоғида автоматлаштирилган тадбиркорлик субъектларининг давлат рўйхатига олиш ва ҳисобга қўйиш тизими орқали 24 соат узлуксиз амалга оширилади.
Хулоса ўрнида айтиш мумкинки, мазкур соҳада қабул қилинаётган норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар келажакда тадбиркорлик субъектларининг фаолиятини амалга оширишда уларга яратилаётган имтиёз ва қулайликларнинг ҳуқуқий кафолати бўлиб хизмат қилади. Зеро, мамлакатимизда мазкур соҳада амалга оширилаётган ислоҳотлар бозор иқтисодиётининг асоси бўлган тадбиркорлик фаолиятининг янада ривожлантириш борасидаги устувор йўналишларидан бири бўлиб қолади.
Х.Абдураимов, Адлия вазирлиги масъул ходими
