Bog'lanish

Telefon
(+998 65) 223-21-20

Elektron manzil
buxoro@adliya.uz

Xabarni yuborish
Ishonch telefoni 1008

Эрта никоҳ ташвишлари

Дата: 25.07.2014    

Мустақил тараққиёт ва ривожланиш йўлидан бораётган Ўзбекистон Республикасида ҳуқуқий демократик давлат ва эркин фуқаролик жамияти қуриш жараёнида унинг яхлитлигини кафолатловчи оила институтини мустаҳкамлаш борасида истиқболга йўналтирилган аниқ сиёсат олиб борилмоқда. Амалга оширилаётган ислоҳотларнинг барчаси оила ва ҳар бир фуқаронинг манфаатини ижтимоий жиҳатдан қўллаб қувватлашга қаратилганлиги билан аҳамиятлидир.

Оила жамиятнинг асосий бўғини сифатида ўзига хос ижтимоий вазифани бажаради. Оилалар қанчалик мустаҳкам бўлса, жамиятимиз шунчалик мустаҳкам бўлади, халқ ибораси билан айтганда, синчи мустаҳкам иморат қуламайди. Республикамизда оилага эътибор давлат сиёсати даражасига кўтарилган. Ёшлармизнинг соғлом ва мустаҳкам оила қуришлари учун барча шарт-шароитлар яратилган. Оила жмиятнинг асоси ҳисобланади. Оиланинг ҳуқуқий асосини қонуний никоҳ ташкил этади. Чунки фақат қонуний никоҳгина оилада эр-хотин ва болалар ўртасида ўзаро ҳуқуқ ва мажбуриятларни келтириб чиқаради.

Оила кодексининг 13-моддасида никоҳ тузиш тартиби ва шартлари белгилаб берилган бўлиб, никоҳ фуқаролик ҳолати далолатномаларини қайд этиш органларида тузилади. Шундай никоҳгина оила қурганлар ўртасида ўзаро ҳуқуқ ва мажбуриятларини келтириб чиқаради. Никоҳнинг тегишли давлат органида қайд этилиши никоҳ тузилганлигини исботловчи бирдан-бир қонуний далилдир. Диний расм-русумларга биноан тузилган никоҳ ҳуқуқий аҳамиятга эга эмас.

Шуни таъкидлаш лозимки, ёшларнинг никоҳга маънавий тайёргарлик даражаси оила мустаҳкамлигининг муҳим гаровидир. Никоҳ тузилиши учун никоҳланувчиларнинг қонунда белгилаб қўйилган никоҳ ёшига етган бўлишлари шарт. Ўзбекистон Республикаси Оила кодексининг 15-моддасига кўра, никоҳ ёши аёллар учун 17 ёш, эркаклар учун 18 ёш қилиб белгиланган. Бугунги кунда мутахассилар томонидан никоҳ ёшини кўтариш мақсадга мувофиқ деб топилмоқда. Таълим тўғрисидаги қонунчилик талаблари ҳамда қизларнинг физиологик жиҳатдан оналикка тайёр бўлишлари нуқтаи назаридан қарайдиган бўлсак, бу фикр асослидир.

Ҳаётнинг пасту-баландларини кўрмаган, оқу-қорани ҳали фарқлай олмайдиган ёш қизу-йигитларимиз эрта никоҳнинг, ота-оналарнинг ҳою-ҳаваслари, орзу истакларининг қурбонлари бўлиб қолмоқдалар. Мана шундай салбий ҳолатларнинг олдини олиш мақсадида, эрта никоҳларнинг олдини олиш мақсадида жойларда тарғибот тадбирлари, маънавий-маърифий учрашувлар, ўқув машғулотлари ташкил этиб келинмоқда.

Хусусан, жорий йилнинг 6 ойи мобайнида Бухоро вилоятида ФҲДЁ органларига жами 7029 та жуфлик ариза бериб, шулардан 13 418 нафар фуқароларга тиббий кўрикдан ўтиш учун йўлланмалар берилди, 7068 нафар никоҳ тиббий кўрикдан ўтказиб қайд этилди. Ўтказилаётган тадбирларнинг асосий мақсади - жамиятимизда эрта никоҳ натижасида юзага келаётган муаммоларни маълум даражада олдини олиш ва йўл қўймаслик.

Шунингдек, ФҲДЁ бўлимлари қошида ташкил этилган “Ёш оила қурувчилар мактаби” томонидан 181 маротаба машғулотлар ташкил этилиб, мазкур машғулотларга 4717 нафар ёшлар жалб этилди.

Шу билан бирга, жорий йилнинг 6 ойи давомида ФҲДЁ органлари томонидан “Оила дорилфунуни” бўйича ҳам 181 маротаба учрашув ва машғулотлар ташкил этилиб, 4247 нафар фуқаролар жалб этилган. Мазкур машғулотларда давлат ҳокимияти органлари, тиббиёт ходимлари, хотин-қизлар қўмиталарининг масъул ходимлари, имом хатиблар, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органлар вакиллари иштироки таъминланди.

Бундан ташқари, эрта никоҳларни олдини олиш борасида 198 тарғибот тадбирлари ташкил этилиб, 14 эрта никоҳнинг, 16 та қариндошлар ўртасидаги никоҳларнинг олди олинди.

З.Имомова, Бухоро вилояти адлия бошқармаси масъул ходими